Tre mọc nhanh, sản lượng lớn, sớm trở thành vật liệu, ứng dụng rộng rãi. So với gỗ thì có một số khác biệt về mặt cấu tạo và tính chất, thể hiện ở độ cứng cao, độ uốn cao, các tính năng cơ lí có thể sánh với gỗ lá rộng,có tiềm năng sử dụng vào làm  vật liệu kết cấu công trình. Nhưng trong tre có nhiều chất dinh dưỡng, protein chiếm 1.5 – 6%, loại đường (glucose) khả tan khoảng 2%, tinh bột khoảng 2.02 – 5.18%, chất béo và sáp chiếm khoảng 2.18 – 3.55%. tre và các loại sản phẩm được làm từ tre dễ bị mục, mối và mọt trong điều kiện môi trường nóng ẩm, vì thế, việc phòng chống mối mọt là rất quan trọng.

 

1. Tính giải phẫu và tính xử lí của tre.

Đặc trưng giải phẫu của tre có đặc điểm của chính bản thân cây tre,  tổ chức các tế bào nằm giữa các mắt tre  sắp xếp theo hướng dọc, không như gỗ phân bố tỏa tròn (radial distribution) các tế bào nhu mô (parenchyma cell) và các tế bào tia (ray cell), cho nên chất xử lí và nước không thể thâm nhập theo hướng tia. Sau khi ống tre trưởng thành, do sự lắng (sedimentation) của các chất nhựa, sự tích tụ của các chất bả (thylose) làm cho các ống dẫn (catherer) và ống lọc (sieve tube) không còn khả năng thẩm thấu theo chiều ngang. Mặt ngoài của tre được bọc bởi một lớp mỏng cứng (cật) có cấu tạo từ silic và sáp, cho nên hóa chất xử lí không thể thẩm thấu theo hướng xuyên tâm (radial). Do sự khác biệt về kết cấu nên việc xử lí tre khó hơn so với xử lí gỗ. Nhìn theo chiều dọc  thì tổ chức các tế bào của tre là do tế bào nhu mô và các bó mạch (vascular bundle) – gồm có ống dẫn và sợi mô cứng (sclerenchyma) – tạo thành, từ đầu tới ngọn cây liền với nhau nên sự chảy theo hướng dọc rất nhanh. Tuy nhiên, các bó mạch phân bố không đồng đều trong thân cây tre, ở vòng ngoài cây tre phân bố nhiều bó mạch nhỏ, phần giữa phân bố ít các bó mạch to. Càng cách xa ống dẫn thì mức độ thẩm thấu càng ít đi, chính điều này tạo nên sự phân bố cũng không đồng đều các hóa chất xử lí trong thân tre. ống dẫn chiếm 10% thế tích của ống tre, cho nên hóa chất xử lí thẩm thấu tới các tổ chức khác xung quanh ống dẫn yếu. hóa chất xử lí không thể thẩm thấu tới cùng tổ chức nhu mô thì sẽ tạo ra cơ hội xâm nhập sớm cho nấm.

 

2. Phương pháp xử lí chống mối mọt cho tre

Việc xử lí chống mối mọt cho tre ngày càng trở nên quan trọng nên nhiều quốc gia tiến hành các nghiên cứu. Theo một báo cáo của Nhật, sử dụng phenol và formaldehyde ngưng thành nhựa phenolic giai đoạn A (A-stage resin hay resol) , là một loại chất dưới phân tử (Low-molecular) hòa tan và có độ dính thấp, có tính năng thẩm thấu tốt đối với vật liệu tre. Sau khi chất này thẩm thấu vào vật liệu tre, thì xử lí tiếp bằng nhiệt hoặc acid thì sẽ sinh ra một hợp chất trên phân tử (polymeric compound) kết cấu ba (triad –structure), không mùi vị, không độc, không thẩm thấu ngược và không phát tán, có tính năng kháng khuẩn rất lâu. Vật liệu tre sau khi được xử lí bằng chất này sẽ không còn bị xâm nhập bởi các loại nấm hay thất thoát chất kháng khuẩn cho dù sử dụng ở ngoài trời hay chôn xuống đất, tính năng kháng khuẩn vượt trội hẳn so với chất xử lí gỗ, nhưng giá thành cao do sử dụng nhựa phenolic. Đại học lâm nghiệp Nam Kinh (Trung Quốc) ngâm sản phẩm làm từ tre trong dung dịch phoxim (công thức hóa học là C12H15N2O3PS)　3% trong 3 phút, thì sau 2-3 ngày mọt tre (bamboo borer) chết, tác dụng của thuốc duy trì  được trên 1 năm. Thuốc này ít độc, hiệu quả lâu dài, là chất chống mọt tương đối lí tưởng cho các sản phẩm làm từ tre. Cho chất xúc tác 1% (borax: acid boric theo tỉ lệ 1:1) vào dung dịch bromo-geramine  (đầy đủ là Dodecyl dimethyl benzyl ammonium bromide) 5% để phòng chống mốc cũng có hiệu quả tương đối tốt. Ngoài ra, Đại học lâm nghiệp Nam Kinh (Trung Quốc) còn làm thí nghiệm xử lí bằng axetyl hóa pha lỏng(Acetylation liquid phase), kết quả cho thấy tỉ lệ tăng trọng lượng(WPG: weigh percentage gain) của gốc acetyl đạt 12.97%, còn tỉ lệ giảm trọng lượng của mẫu thí nghiệm là 0, tác dụng kháng khuẩn cực tốt, nhưng cách này thao tác phức tạp và giá thành cao.

 

(Giải thích thêm về tỉ lệ tăng/giảm trọng lượng: là tỉ lệ tăng lên hoặc giảm xuống của vật liệu sau khi qua chế biến so với trọng lượng ban đầu x100%).